Adalet ve müsamaha
İmparator Konstantin II, İslam devleti içindeki Hıristiyan tebaaya elçiler yollayarak başkaldırmalarını ister: "Bu, Tanrı tarafından verilmiş bir fırsattır, yönetime karşı başkaldırın! Ben de, bu ortak düşmanımızı süpürüp atmak için bir ordu yollayacağım". Cevap ne olmuştu? İslam Devleti'nin hristiyan tebaası ona şu cevabı vermişti: "Dinimizin düşmanlarını sana tercih ederiz!".
Gerçekte, hristiyanların yararlandıkları hürriyet, Hristiyan yönetimlerde bile bir benzerini asla görmedikleri kadar genişti. Çünkü Bizans İmparatorluğu'nun dini politikası mezhep esasına göre idi: Şayet imparator bir mezhebe müntesip ise, diğer mezheplere; daha kuvvetle de diğer dinlere müsamaha etmiyordu.
İslam'ın politikasına göreyse, bilakis, nüfusun her unsuruna tam bir muhtariyet- kültürel, dini ve hukuki- verilmişti. Bu kendi idarelerinde bile tanımadıkları bir serbestîlik idi.
Bizans imparatorluğundaysa muhteris imparatorlar, zaman zaman mezhep değiştiriyorlar, bu gün Nestûri, sonra Monotelit, sonra Monofizit oluyorlardı. Halk da sürekli imparatoru izlemek ve o da mezhep değiştirmek zorunda kalıyordu.
Halbuki insanın genellikle din konusundaki dirençken karakteri göz önüne alınınca, imparatorun nasihatlerine uymak istemeyen kimselerin, ya burun ve kulakları kesiliyor, ya öldürülüyor, ya da her türlü işkenceye maruz bırakıldığı oluyordu.
Buna karşılık müslümanlar diğer dinlere özgürlük veriyorlardı; öyle ki, iç savaş sırasında Müslümanlar birbirlerini öldürürlerken onlar sakince yaşıyorlar, ticaret yapıp zengin oluyorlardı.
Prof. Dr. Muhammed Hamidullah / Hz. Muhammed (S.A.V) Gayr-i
Müslimlere Nasıl Davrandı adlı makaleden
Yorumlar